SCHUDNIJ RAZ NA ZAWSZE!

4/2015 (11) zima | ZDROWY STYL ŻYCIA

Dlaczego nie możemy schudnąć?

Większość z nas kobiet pracuje na dwa etaty: praca zawodowa, a później mnogość obowiązków związanych z prowadzeniem domu. Do tego musimy jeszcze znaleźć czas, by zadbać o swoje zdrowie oraz wygląd, z którego będziemy zadowolone i które notabene wymusza na nas otoczenie – kobiety wypielęgnowanej, zadbanej, ubranej w dobrym guście, przy obowiązkowo nienagannej figurze.

Jednak jak pokazują statystyki, ponad połowa kobiet nie potrafi utrzymać prawidłowej masy ciała, pomimo narzucanych sobie ograniczeń. Polacy są obecnie najszybciej tyjącym narodem Europy. Nadwagę lub otyłość ma już 46% kobiet i 63% mężczyzn, a nasze dzieci są w czołówce najbardziej otyłych: aż 29% 11-latków ma nadwagę, a wśród 13-latków problem ma już prawie co czwarte dziecko! Dlaczego zatem mnogość oferowanych przez wszelakich fachowców coraz to nowych sposobów odchudzania nie kładą kresu naszej niedoli? W czym tkwi problem?

W Polsce istnieje dość szeroka oferta indywidualnych programów, a ilość gabinetów i poradni dietetycznych, salonów odnowy i specjalistów zajmujących się odchudzaniem cały czas rośnie. Najbardziej powszechnie są stosowane przez Polaków diety eliminacyjne, ograniczające spożycie zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Są one najbardziej nieskuteczne, a wręcz szkodliwe, gdyż generują efekt jo-jo. Badania potwierdzają, że prowadzą one do krótkotrwałych sukcesów, okupionych wyrzeczeniami, uczuciem głodu i frustracją. Po osiągnięciu pierwszych efektów osoba zwykle wraca do swoich niewłaściwych nawyków, co zwiększa masę ciała, gdyż w reakcji na ograniczenia w podaży kalorii, organizm przestawia się na „tryb” magazynowania. Innym sposobem odchudzania jest podejmowanie ćwiczeń wysiłkowych, które owszem poprawiają bilans energetyczny, ale niestety nie na stałe lecz tylko podczas ich stosowania, a dodatkowo przyczyniają się do wzrostu masy mięśniowej, co z kolei stymuluje zapotrzebowanie na energię. Istotne jest, że zarówno ćwiczenia jak i diety eliminacyjne nie mogą być stosowane przez znaczną część osób otyłych ze względów zdrowotnych bądź fizycznych.

Celowym jest zatem odpowiedzieć sobie na pytanie, czy aktualnie stosowane przez nas metody odchudzania są efektywne i wystarczające? Prowadzone w wielu krajach badania pokazują, że przyczyną problemu w odchudzaniu jest pośpiech. Chcemy zbyt szybko osiągnąć efekt w postaci dużego spadku masy ciała, dlatego stosujemy restrykcyjne, ale krótkotrwałe programy odchudzania. Po ich zakończeniu zazwyczaj następuje powrót do poprzedniej wagi oraz nieszczęsny efekt jo-jo. Spójrzmy prawdzie w oczy, nie jesteśmy przecież w stanie wegetować do końca życia na kilku listkach sałaty i butelce wody dziennie. Z drugiej strony jednak połowa kobiet w Polsce z powodzeniem utrzymuje wspaniałą sylwetkę i poprawną wagę, czyżby one wszystkie codziennie głodziły się lub spędzały kilka godzina na siłowni? Oczywiście że nie!

Co więc stanowi sedno utrzymania właściwej masy ciała?

Odpowiedź teoretycznie jest prosta: odżywianie się w sposób odpowiadający potrzebom własnego organizmu. Co to jednak oznacza w praktyce? I tu właśnie zaczyna się problem. Polacy nie uzyskują właściwej edukacji żywieniowej, za to mają wynikające z wielu przyczyn złe nawyki żywieniowe, które są bezpośrednią przyczyną zarówno tycia, jak i trudności w odchudzaniu. Jedyną drogą by odzyskać i na stałe utrzymać właściwą sylwetkę dbając jednocześnie o zdrowie jest konieczność zmiany nawyków żywieniowych. Chodzi o to, aby nauczyć się jeść wszystko z umiarem, żyć w zgodzie zarówno ze swoim ciałem jak i psychiką.

Czy można jednak zmienić swój tryb życia, do którego jesteśmy przyzwyczajeni od wielu lat, a którego często nawet sobie nie uświadamiamy, gdyż jest on głęboko zakorzeniony w naszej podświadomości? Z pewnością nie jest to łatwe, ale możliwe. Zajmuje się tym z powodzeniem od kilkudziesięciu lat dziedzina nauki zwana psychodietetyką. Podstawą terapii psychodietetycznej jest właściwa diagnoza indywidualnej sytuacji osoby z problemem nadwagi lub otyłości, na którą składa się wiele elementów takich jak: historia wagi, uwarunkowania genetyczne, wiedza żywieniowa, sytuacja życiowa, emocje, samoocena, styl życia, rodzaj pracy, aktywność fizyczna, nabyte nawyki i wiele innych. Zmiana trybu życia (w tym odżywiania) jest dokonywana metodą małych kroków przez uświadamianie przyczyn problemu, określanie celów oraz zastępowanie poszczególnych niekorzystnych elementów w sposobie życia i odżywiania takimi, które poprawiają nasz bilans psychofizyczny, a jednocześnie służą naszemu zdrowiu i odzyskaniu równowagi metabolicznej.

Zmiany tego typu (w tym czas potrzebny na ich dokonanie) można by obrazowo porównać z nauką nowego języka; wymaga wysiłku, a jednocześnie daje ogromne korzyści i satysfakcję gdy już się zaczniemy nim posługiwać. Czy można się uczyć języka samodzielnie – tak można, ale każdy z nas wie, że najbardziej efektywne jest uczenie się w środowisku ludzi, którzy się nim posługują. Tak samo jest z psychodietetyką; można ją poznawać i wdrażać samodzielnie, ale zdecydowanie łatwiej i szybciej jest gdy robi się to do pod okiem specjalisty oraz w towarzystwie osób, które kroczą już tą drogą. Badania efektów odchudzania się w pojedynkę w porównania do odchudzania w grupie potwierdzają kilkukrotną przewagę trwałości osiągniętych rezultatów wśród uczestników grupowych dietoterapii. Dla wielu z nas nie jest to żadnym zaskoczeniem, gdyż zgodnie ze znanym przysłowiem: przeżywane wspólnie problemy są o połowę mniejsze, a przeżywana wspólnie radość jest dwukrotnie większa.

Nic więc dziwnego, iż od kilku lat obserwujemy w Polsce tworzenie się pewnego rodzaju grup wsparcia osób odchudzających się i jest to bardzo dobre, pod warunkiem że działalność takich grup opiera się na sprawdzonej i potwierdzonej naukowo metodzie zgodnej z zasadami zrównoważonego odżywiania. Jeszcze lepiej, gdy grupę taką prowadzi specjalnie przygotowany, doświadczony psychodietetyk, który pomoże przeprowadzić prawidłową diagnozę, nauczy zasad komponowania zbilansowanych posiłków oraz będzie czuwał nad procesem wprowadzania zmian i odpowiednio stymulował naszą motywację. Pamiętajmy, przy każdym wyborze dotyczącym naszego zdrowia kierujmy się argumentami, które zapewnią nie tylko szybkie efekty, ale przede wszystkim bezpieczeństwo, trwałe i dobre samopoczucie, aktywność oraz pozytywny obraz własnej osoby.